კარტოფილის ფიტოფტორა ფართოდ გავრცელებული და დიდი ეკონომიურიზიანის მომტანი დაავადებაა.
ფიტოფტორა განსაკუთრებით ძლიერ აზიანებს ძაღლყურძენასებრთა ოჯახისწარმომადგენლებს (კარტოფილი, პომიდორი, პეტუნია). იშვიათად ავადდება ბადრიჯანი და წიწაკა. ასნებოვნებს, აგრეთვე აბუსალათინს, წიწიბურას, მარწყვს.
კარტოფილის ფიტოფტორა (კარტოფილის სიდამპლე) –ყველაზე დიდი მავნეობის მომტანი დაავადებაა მსოფლიოს მრავალი ქვეყნისათვის (მოსავლის დანაკარგებმა შეიძლება 70%მიაღწიოს).
დაავადების ძირითადი საშიშროება – მისი სწრაფად გავრცელებაა. დაავადება იწვევს ფოთლების, გორგლების დაზიანებას.
სიმპტომები
თავდაპირველად სიმპტომები ვლინდება ფოთლებსა დაღეროებზე: ფოთლების კიდეებიდან სიღმისაკენ მკრთალ-მოყვითალო და შემდეგ მუქი ყავისფერი ლაქები წარმოიქმნება.
ნესტიან ამინდში ფოთლის ქვედა მხარეს ვითარდება თეთრი ფერის ფიფქი. ლაქები სწრაფად დიდდება ხელსაყრელ პირობებში. ხშირი წვიმებისა და თბილი ამინდების დროს. კარტოფილის ღერო, ფოთლები მთლიანად ხმება და მარტო გამხმარი, გაშავებული ტანი რჩება.
როცა მცენარის მწვანე ნაწილი მთლად გადახმება, ტუბერის განვითარება წყდება, ახალი არ ვითარდება და მოსავალი მთლიანად იღუპება.
დაავადებულ გორგლებზე ჩნდება ნაცრისფერი ან მუქი ფერის უბნები, რომლებსაც კანის ქვეშ აქვს მოწითალო-ყავისფერი შეფერილობა. მეორადი ბაქტერიული სიდამპლეების განვითარებისას დაავადებული გორგლები სწრაფად ლპება და აქვს არასასიამოვნო სუნი.
შესაძლებელია გარეგნულად საღმა გორგლებმა ლპობა დაიწყოს სათავსოებში. ინფექციის გამომწვევი იზამთრებს დაავადებულ გორგლებზე, განსაკუთრებით რომლებიც რჩებიან ნიადაგში მოსავლის აღების შემდეგ, მცენარეულ ნარჩენებზე, ნიადაგში.
ბრძოლის ღონისძიებები
- ფიტოფტორისადმი გამძლე ჯიშებისა და ჰიბრიდების გამოყენება;
- სათესლე მასალის დამუშავება თესლის შესაწამლი ფუნგიციდებით;
- სწორი თესლბრუნვა;
- სივრცითი იზოლაციის დაცვა;
- ნიადაგის მულჩირება;
- მინერალური და ორგანული სასუქებით მცენარეთა გამოკვების დოზირების დაცვა;
- არ უნდა დავუშვათ ხშირი ნათესები, აერაციისა და სინათლის ნაკლებობადაავადებისათვის ხელშემწყობი პირობებია;
- პერიოდულად ნათესების შეწამვლა ფუნგიციდებით;
- არასრულად მომწიფებელი გორგლების აღება მათი შემდგომი მომწიფების მიზნით;
- პერიოდულად მცენარეს უნდა მოვაშოროთ მიწასთან შემხები, ქვედა ფოთლები;
- ძლიერ დაავადებული მცენარეები და დაზიანებული გორგლები უნდა განადგურდეს,დაიწვას;
- გამოყენებული უნდა იქნეს საღი სათესლე მასალა.
სურსათის ეროვნული სააგენტო
იხილეთ აგრეთვე (დაკლიკეთ): კარტოფილის წამლობათა სქემა ბიო (ორგანული) მეურნეობისთვის
