მანჯურიული კაკალი ან დუმბეის კაკალი (Juglans mandshurica). კაკლის გვარის ერთსახლიანი ხე ან ბუჩქი, კაკლის ოჯახი. ჩვეულებრივი კაკლის უახლოესი ნათესავია.
მანჯურიული კაკლის სამშობლო: ჩინეთი. განათება: მზე, ნაწილობრივი ჩრდილი. ხის მაქსიმალური სიმაღლე: 30 მ. სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა: 250-300 წელი წელი.
მანჯურიული კაკალი მაღალი, სწრაფადმზარდი, ფოთლოვანი ხეა, 30 მ-მდე აღწევს, გარეგნულად კაკლის ხეს წააგავს. ღერო სწორია, მუქი ნაცრისფერი, ზოგჯერ შავი, ნაპრალიანი ქერქით. ახალგაზრდა ტოტების ქერქი გლუვი, ღია ნაცრისფერია. ყლორტები მოყვითალო-ყავისფერია, ფესვთა სისტემა ძლიერია.
ფოთლის პირი კიდეზე დაკბილულია და წვეტიანია, გაზაფხულზე და ზაფხულში, ფოთლები მდიდარია მწვანე ელფერით, შემოდგომაზე ყვითელი ხდება.
ერთ ხეზე წარმოიქმნება მამრობითი და მდედრი ყვავილები, ყვავილობა ხდება აპრილ-მაისში. ნაყოფი ოვალური და წვეტიანია, გარეგნულად კაკლის ნაყოფის მსგავსია, მაგრამ უფრო მცირე ზომის. ნაყოფის მომწიფება ხდება აგვისტო-ოქტომბერში. მწიფე კაკალი მაშინვე ეცემა მიწაზე.
ბუნებაში მანჯურიული კაკლის ხე ნაყოფიერებას იწყებს 4-8 წლის შემდეგ. კულტივირებული ინდივიდები ნაყოფს უფრო გვიანი ასაკიდან იძლევა. აქტიური ზრდის პერიოდი გრძელდება 90 წლამდე, რის შემდეგაც ზრდა ნელდება.
სად იზრდება მანჯურიის კაკლის ხე?
ბუნებაში, მანჯურიული კაკლის ხე იზრდება ჩრდილოეთ ჩინეთის, შორეული აღმოსავლეთისა და კორეის ნახევარკუნძულის წიწვოვან და შერეულ ტყეებში. ეს არის ლარქსის, ფიჭვის, კედრის, ღვიის და სხვა წიწვოვანი მცენარეების მიმდებარედ, რომლებიც დადებით ზემოქმედებას ახდენენ მანჯურიულ კაკალზე. ხარობს მდინარეების გასწვრივ და მთების ქვედა სარტყელში ზღვის დონიდან 500-2500 მ სიმაღლეზე.
მცენარე სინათლის მოყვარულია, მაგრამ შეიძლება გაიზარდოს დაჩრდილულ ადგილებშიც, ტენიანობის მოყვარულია და ცოდად გადააქვს გვალვა.
ყველაზე უხვად მოსავალს იძლევა ნაყოფიერ და კარგად დრენირებულ ნიადაგებზე.
ყინვაგამძლეობა ასაკთან ერთად იზრდება. მოზრდილები უძლებენ ყინვებს -45°C-მდე. გაზაფხულის ყინვების დროს შეიძლება დაზარალდეს ახალგაზრდა ყლორტები და ფოთლები. გაყინული ყლორტების ნაცვლად, ახალი ყლორტები აღადგენს ზრდას მიძინებული კვირტიდან.
ამჟამად, სელექციონერები ცდილობენ, მანჯურიისა და კაკლის შეჯვარების საფუძველზე, განავითარონ ახალი ჯიშები და ჰიბრიდები, რომლებიც აერთიანებს ყინვაგმძლეობას პირველის ზამთრიდან და შედარებით ადრეულ მოსავალიანობას.
იხილეთ აგრეთვე: კაკლის დარგვა, მოვლა-მოყვანა, გასხვლა-ფორმირება
