ამერიკულმა კომპანია InventWood-მა წარმოადგინა ახალი მასალა, მოკლე სახელწოდებით Superwood (სუპერხე). ის მერილენდის უნივერსიტეტის პროფესორის, ლიანგბინ ჰუს მრავალწლიანი კვლევის შედეგია.
ლიანგბინ ჰუს მიზანი იყო ხის ცელულოზის თვისებების მოდიფიცირება მოლეკულებს შორის წყალბადური ბმების გასაძლიერებლად, რითაც მასალა უფრო მსუბუქი და ძლიერი გახდებოდა.
სუპერხე ჩვეულებრივი ხისგან ხანგრძლივი და რთული პროცესების მეშვეობით იწარმოება, მათ შორის ქიმიკატებში დუღილის, გარკვეული ნივთიერებების მოცილების, ცხელი დაწნეხვის და ა.შ. შედეგად, ამ მასალის ღირებულება მნიშვნელოვნად მაღალია, ვიდრე მშენებლობასა და დამუშავებაში გამოყენებული ჩვეულებრივი ხის. თუმცა, მისი საექსპლუატაციო თვისებებიც მნიშვნელოვნად აღემატება – ახალი მასალა 20-ჯერ უფრო ძლიერია დაჭიმვის სიმტკიცით და 10-ჯერ უფრო მდგრადია დარტყმის მიმართ. ეს მას სოკოებისა და მწერების მიმართ მდგრადს ხდის, „სუპერხემ“ ცეცხლგამძლეობის ტესტებიც გაიარა.
როგორ შეიქმნა Superwood (სუპერხე)
დაახლოებით ათი წლის წინ, InventWood-ის თანადამფუძნებელმა, მასალათმცოდნე ლიანბინგ ჰუმ, ახალი, მაღალი სიმტკიცის სამშენებლო მასალის შექმნა გადაწყვიტა და ხის დამუშავების ინოვაციური გზები აღმოაჩინა. მან ხის გამჭვირვალეობაც კი მოახერხა ლიგნინის, ხის ფერის მიმცემი ნივთიერების, მოცილებით.
2017 წელს მან ჩვეულებრივი ხე ქიმიურად დაამუშავა მისი ბუნებრივი ცელულოზის გასაძლიერებლად. ხე თავდაპირველად წყლისა და სპეციალური ქიმიკატების აბაზანაში ადუღეს, შემდეგ კი ცხელი დაპრესით, რათა უჯრედულ დონეზე დაეშალათ და მისი სიმკვრივე გაეზარდათ. ერთკვირიანი ექსპერიმენტების შემდეგ, ჟურნალ Nature-ში გამოქვეყნებული კვლევის თანახმად, ხის სიმტკიცისა და წონის თანაფარდობა „უმეტეს სტრუქტურულ ლითონებსა და შენადნობებზე“ მაღალი იყო.
ლიანბინგ ჰუმ აღნიშნა, რომ ნებისმიერი სახის ხის მასალა გამოდგება ზემტკიცე ხის წარმოებისთვის. მისმა გუნდმა ჩაატარა ტესტები 19 სხვადასხვა სახეობის ხეზე, ასევე ბამბუკზე. მეცნიერის თქმით, მეთოდი ყველა მათგანზე მუშაობდა.
ამჟამად, მრავალწლიანი ტესტირების შემდეგ, „სუპერხე“ კომერციულ ბაზარზე შევიდა და უფრო ძვირია, ვიდრე ჩვეულებრივი ხე, ხოლო მისი წარმოება უფრო დიდ ნახშირბადის კვალს ტოვებს. თუმცა, ლიანბინგ ჰუს თქმით, ფოლადის წარმოებასთან შედარებით, მისი ნახშირბადის გამოყოფა 90%-ით ნაკლებია.
მასალის შემქმნელი ვარაუდობს, რომ „სუპერხე“-სგან შეიძლება მთელი შენობის აშენება, თუმცა ეს დამატებით ტესტირებას მოითხოვს. აღსანიშნავია, რომ ხე ბოლო დროს ცათამბჯენების მშენებლობის პოპულარული მასალა გახდა.
ძირითადი უპირატესობა
InventWood-ის ინფორმაციით, სუპერხე ფოლადზე 6-ჯერ უფრო მსუბუქია, 20-ჯერ უფრო ძლიერია დაჭიმვის სიმტკიცით და 10-ჯერ უფრო მდგრადია დარტყმის მიმართ. მისი სიმტკიცისა და წონის თანაფარდობა აღემატება მრავალი შენადნობისა და კონსტრუქციული ლითონისას, რაც მისგან აშენებულ შენობებს არსებულ შენობებთან შედარებით მნიშვნელოვნად მსუბუქს ხდის.
სუპერხე ნებისმიერ არსებულ სამშენებლო მასალას შორის ერთ-ერთი საუკეთესო ცეცხლგამძლეობით გამოირჩევა, მდგრადია მწერებისა და სოკოების მიმართ და მდგრადია ლპობის მიმართ.
წყარო: CNN
