ევროპის „დაძაბულმა“ ენერგეტიკულმა და წყალმომარაგების სისტემამ შესაძლოა მაღალი შემოსავლის მქონე ქვეყნებში მშპ 8%-ით შეამციროს. ხოლო დაბალი შემოსავლის მქონე ქვეყნებში 10-15%-ით.
წყლის ფლანგვა „კლიმატურ კრიზისს აძლიერებს“ და ეკონომიკურ მდგრადობას აზიანებს. ექსპერტები სასწრაფო ზომების მიღებას ითხოვენ.
2030 წლისთვის წყალზე მოთხოვნამ შესაძლოა მიწოდებას 40%-ით გადააჭარბოს. ენერგეტიკის სექტორში წყალზე მოთხოვნა შესაძლოა თითქმის 60%-ით გაიზარდოს. წყლისა და ენერგეტიკის სექტორებში არაეფექტურობამ, ასევე გადამწყვეტი ქმედებების არარსებობამ, შესაძლოა, ევროპასა და მთელ მსოფლიოში მშპ-ს მნიშვნელოვანი შემცირებით გამოიწვიოს, ნათქვამია Danfoss-ის ანგარიშში, იტყობინება Euronews.
ურთიერთდაკავშირებული ხარჯების ზრდა: მზარდი მოსახლეობა მეტ მტკნარ წყალს მოითხოვს. მისი მოპოვება – ამოტუმბვა, გაწმენდა და მიწოდება – მეტ ენერგიას ითხოვს.
ამავდროულად, კაცობრიობის ენერგიაზე მოთხოვნილება იზრდება და მის წარმოებასაც წყალი სჭირდება. Danfoss-ის მონაცემებით, ენერგეტიკის სექტორი უკვე მოიხმარს მსოფლიოს მტკნარი წყლის 14%-ს. ერთ-ერთ სისტემაში დეფიციტი პრობლემებს იწვევს მეორეში.
„ევროპაში ძალიან ბევრი გაწმენდილი წყალი და მისი ამოტუმბვისა და გაწმენდისთვის გამოყენებული ენერგია იკარგება გაჟონვისა და არაეფექტურობის გამო, რაც ეკონომიკურ და უსაფრთხოების გამოწვევებს ქმნის“, – ციტირებს Euronews-ს Danfoss-ის აღმასრულებელი დირექტორის, კიმ ფაუსინგის სიტყვები.
პრობლემის ფასი
წყლისა და ენერგეტიკის სექტორებში არაეფექტური მართვა უამრავ პრობლემას წარმოშობს, რომელთაგან მხოლოდ რამდენიმე ფინანსური პრობლემაა.
- მშპ-ს შემცირება. მაღალი შემოსავლის მქონე ქვეყნებისთვის ეს დაახლოებით 8%-ია, ხოლო დაბალი შემოსავლის მქონე ქვეყნები 2050 წლისთვის მშპ-ს 10-15%-ის დაკარგვის რისკის ქვეშ არიან.
- დამატებითი ხარჯები ენერგეტიკის სექტორში. გლობალურად ეს უკვე 8 მილიარდ ევროზე მეტია.
- წყალმომარაგებისა და სანიტარული მომსახურების ხარჯების ზრდა. 2030 წლისთვის ევროკავშირის მოქმედი სტანდარტების დაცვა ერთ სულ მოსახლეზე 500-1000 ევროთი მეტი დაჯდება.
- საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის რისკები.
- ინფრასტრუქტურის ზოგადი არასტაბილურობა.
- გეოპოლიტიკური საფრთხეები. სუფთა წყალზე წვდომამ შეიძლება სოციალური დაძაბულობა და კონფლიქტებიც კი გამოიწვიოს.
პრობლემის მოგვარების გზები
Danfoss-ის ანალიტიკოსების აზრით, კრიზისის დაძლევა მსოფლიოს მთავრობების მხრიდან სასწრაფო სტრატეგიულ ქმედებებს მოითხოვს. უპირველეს ყოვლისა, ეს მოითხოვს მკაცრ რეგულაციებს, რომლებიც გააუმჯობესებს წყლის სექტორის ეფექტურობას და წაახალისებს თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვას.
„მთავრობებმა უნდა განიხილონ წყლის ეფექტურობის ინტეგრირება ენერგოაუდიტებში და დაადგინონ ეროვნული მიზნები სამრეწველო წყლის ხელახალი გამოყენებისთვის. დაზოგილი ყოველი წვეთი ნიშნავს ნაკლებ დაკარგულ ენერგიას“, – აღნიშნავს კიმ ფაუსინგი.
კონკრეტული მაგალითების თვალსაზრისით, Danfoss ამტკიცებს, რომ მხოლოდ გამტკნარების დანადგარების მოდერნიზაციამ შეიძლება შეამციროს ინდუსტრიის ხარჯები 34,5 მილიარდი ევროთი. ასევე არსებობს წარმატებული მაგალითები, სადაც სიხშირის გადამყვანების დამონტაჟება გამწმენდ სისტემებში ამცირებს ენერგიის მოხმარებას. ინდოეთის ქალაქ ჩენაიში მდებარე ქარხანამ ამ გზით დაზოგა ენერგიის დაახლოებით 22%.
მონაცემთა ცენტრები
მონაცემთა ცენტრები თავიანთი ტექნოლოგიური აღჭურვილობის გასაგრილებლად წყლის კოლოსალურ რაოდენობას მოიხმარენ. ამჟამად, ყოველწლიურად დაახლოებით 560 მილიარდ ლიტრზეა საუბარი. საერთაშორისო ენერგეტიკული სააგენტოს მონაცემებით, ეს მოცულობები 2030 წლისთვის გაორმაგდება.
თუმცა, აქაც შესაძლებელია დადებითი გადაწყვეტილებები. დახურული ციკლის თხევადი გაგრილების სისტემების დანერგვას შეუძლია არა მხოლოდ წყლის მოხმარების შემცირება, არამედ სითბოს მიწოდებაც. 2030 წლისთვის, ამ გზით წარმოქმნილი თერმული ენერგია ევროპელების გათბობის საჭიროებების 10%-ს დააკმაყოფილებს.
