„მოლდოვა“ მოლდოვური სელექციის ცნობილი და ფართოდ გავრცელებული ვაზის ჯიშია. მისი მთავარი უპირატესობებია ყოვლისმომცველი გამძლეობა და მოსავლის ხანგრძლივი შენახვის უნარია.
მოლდოვა ჰიბრიდული ჯიშია, რომლის მშობლები არიან: შუა აზიური წითელი ჯიშის „გუზარ კარა“ და ფრანგული თეთრის ჯიშის „ვილარდ ბლანი“. სელექციონერები ამ უკანასკნელს უნიკალურ ვაზის ჯიშს უწოდებენ, რომელსაც შეუძლია შეუდარებელი თეთრი ღვინოების წარმოება.
მოლდოვას რესპუბლიკის მევენახეობა-მეღვინეობის კვლევით ინსტიტუტში 1970-იან წლებში გამოყვანილი, ის ისევ პოპულარულია სუფრის ყურძნის მწარმოებლებსა და მომხმარებლებს შორის. მას სამართლიანად შეიძლება ვუწოდოთ მოლდოვური ყურძნის სელექციონირების ერთ-ერთ დამახასიათებელ ნიშანი, რადგან სამშობლოში აღიარების გარდა, იგი ფართოდ არის გავრცელებული ყოფილი საბჭოთა კავშირის მრავალ მევენახეობის რეგიონში.
ჯიში ფასობს მაღალი მოსავლიანობით, ლამაზი დიდი მტევნებით, მარტივი ტრანსპორტირებით და ზამთრის განმავლობაში ხანგრძლივი შენახვისთვის ვარგისიანობით.
„მოლდოვას“ იძლევა საშუალო სიმკვრივის ცილინდრულ-კონუსურ ან კონუსურ მტევნებს, საშუალო წონა 400-600 გრამი. ღერო მკვრივი, საშუალო სიგრძის და მწვანეა. მარცვლები დიდია, ზომით 25×19 მმ და წონით 6-7 გრამი. მარცვალში 2-3 თესლია, იშვიათად 4. კანი მკვრივია. რბილობი ხორციანი, ხრაშუნაა და აქვს გამორჩეული, სასიამოვნო ტექსტურა.
არომატი ჰარმონიული, ნეიტრალური და ტკბილ-მჟავეა. მარცვლებში მჟავიანობა მნიშვნელოვნად მცირდება შენახვის დროს, რაც დადებითად მოქმედებს საერთო დეგუსტაციაზე. თუ მტევნებს გაზაფხულამდე შეინახავთ (და მოლდოვას შემთხვევაში ეს სავსებით შესაძლებელია), შეგიძლიათ დარწმუნებული იყოთ, რომ ისინი თაფლივით ტკბილი გახდება.
ამ ჯიშის მოსავალი გამოდგება როგორც ახლად მოხმარებისთვის, ასევე ხანგრძლივი შენახვისთვის (მაცივარში მარტ-აპრილამდე). მისი გამოყენება ასევე შესაძლებელია გემრიელი ბადაგის და კომპოტების დასამზადებლად. ხანგრძლივი შენახვის თვისებები, შესანიშნავ ტრანსპორტირებასთან ერთად, ამ ყურძენს კომერციული მოშენებისთვის ძალიან ღირებულს ხდის.
ვეგეტაციის პერიოდი, კვირტების გაშლიდან სრულ სიმწიფემდე 150-160 დღე, აქტიური ტემპერატურის ჯამით 2900-3000°C. მსხმოიარე ყლორტების პროცენტული მაჩვენებელი 65-70%-ია. მოსავლიანობა მუდმივად მაღალია – 12-15 ტ/ჰა.
„მოლდოვას“ აგროტექნიკური თვისებები საკმაოდ შთამბეჭდავია. კარგი მოსავლიანობის გარდა, ის გამოირჩევა ძირითადი დაავადებების მიმართ გაზრდილი მდგრადობით. მოლდოვა პრაქტიკულად იმუნურია დაავადებების მიმართ და საჭიროებს მინიმალურ პროფილაქტიკურ დამუშავებას ჭრაქის წინააღმდეგ. ის უძლებს -22-25°C-მდე ყინვას.
მარცვლების დახეთქვა, როგორც წესი, არ შეინიშნება, მაგრამ ხანგრძლივი გვალვიდან წვიმიან ამინდამდე მოულოდნელმა ცვლილებამ შეიძლება გარკვეული პრობლემები გამოიწვიოს. კრაზანები იშვიათად აზიანებენ ყურძენს.
მცენარეს გაზრდილი მდგრადობა აქვს ფილოქსერას მიმართ, რაც მას ძირეული კულტურის სახით მოსაყვანად ვარგისს ხდის იმ ადგილებშიც კი, სადაც ეს ძირეული მავნებელია. თუმცა, დარგვისთვის მაინც უმჯობესია აირჩიოთ ქვიშიანი და ქვიშიანი თიხნარი ნიადაგები, სადაც ფილოქსერა ნაკლებად მავნებელია.
ენერგიული ზრდის გამო, ეს ჯიში სწრაფად გადადის მსხმოიარობის ფაზაში. ვაზი პირველ მოსავალს მესამე წელს იძლევა, რომელიც ყოველწლიურად იზრდება. ყურძენს აქვს მაღალი რეგენერაციული უნარი, სწრაფად აღდგება ზამთრის ყინვებით გამოწვეული დაზიანებისგან.
მიუხედავად იმისა, რომ თბილ შემოდგომაზე ყურძენი შეიძლება დიდი ხნის განმავლობაში დარჩეს ვაზზე დაზიანების გარეშე, ის მაინც დროულად უნდა მოიკრიფოს. გადამწიფებული მტევნები მნიშვნელოვნად ამცირებს მათ ტრანსპორტირებას და ვარგისიანობას ხანგრძლივი შენახვისთვის.
ჯიში წვნიან და ნოყიერ ნაყოფს იძლევა, მაშინაც კი, როცა სრულად არ მწიფდება. მტევნებს ეგზოტიკური გარეგნობა აქვთ და გამოიყენება ნებისმიერ სადღესასწაულო სუფრაზე.
ამ ჯიშის მტევნების შენახვა შესაძლებელია როგორც ჩამოკიდებით, ასევე ყუთებში, ნამჯაზე, ერთ რიგში დაწყობით. ყურძნის შენახვის ოპტიმალური პირობები: მშრალი, გრილი, კარგად ვენტილირებადი ადგილი დაბალი ტენიანობით და 0-დან 5°C-მდე ტემპერატურით.
ვაზის სუფრის ჯიში „მოლდოვა“, გავრცელებულია საქართველოშიც. ძირითადად – ქართლში და თბილისში და მას შეცდომით ალადასტურს უწოდებენ. ეს სუფრის ჯიშია და არაფერი აქვს საერთო იმ ალადასტურთან, რომელიც დღეს ძირითადად გურიაში და იმერეთშია შემორჩენილი.
