ვაგენინგენის უნივერსიტეტის ჰოლანდიელი მეცნიერები ნერგებისთვის ნიადაგის შექმნაზე მუშაობენ, რომელსაც შეუძლია მთლიანად ჩაანაცვლოს ტორფი, რომლის მოპოვებაც კლიმატისთვის დამაზიანებელია.
მკვლევარი კრის ბლოკი, ნიადაგის კომპანიებთან ერთად, ბიონახშირზე, როგორც პერსპექტიულ ალტერნატივაზე, ამახვილებს ყურადღებას.
ამის შესახებ უნივერსიტეტის ვებსაიტზე გამოქვეყნებულ სტატიაშია ნათქვამი.
ტორფი ნიადაგის ნარევების უმეტესობის მთავარი კომპონენტია და მხოლოდ ნიდერლანდებში ყოველწლიურად დაახლოებით 5 მილიონი კუბური მეტრი მოიხმარება. ტორფის მოპოვება იწვევს მცენარეული ნარჩენების დაშლას და CO₂-ის მნიშვნელოვანი რაოდენობით გამოყოფას, რაც აჩქარებს კლიმატის ცვლილებას. ამიტომ, არსებობს მისი ჩანაცვლების გადაუდებელი საჭიროება, განმარტავს ვაგენინგენის უნივერსიტეტისა და კვლევის (WUR) მკვლევარი კრის ბლოკი.
შესაფერისი მასალის პოვნა უკიდურესად რთულია, რადგან ის 20-ზე მეტ მოთხოვნას უნდა აკმაყოფილებდეს, მათ შორის მძიმე მეტალების, დაავადებებისა და პესტიციდების არარსებობას, ასევე წყლის შეკავების აუცილებელ თვისებებს.
ჯგუფმა მასალები 130 ვარიანტიდან შეარჩია, რომელთა წარმოებაც შესაძლებელი იქნებოდა დიდი მასშტაბით – წელიწადში მინიმუმ 100,000 კუბური მეტრი – რათა ის ინდუსტრიისთვის ფინანსურად მომგებიანი ყოფილიყო. ერთ-ერთი ყველაზე პერსპექტიული გადაწყვეტა ბიონახშირი აღმოჩნდა – მცირე ზომის მასალა, რომელიც მიიღება ხის გადამამუშავებელი ინდუსტრიის ნარჩენების (მაგ. დაფებისა და ავეჯის წარმოება), ანაერობულ პირობებში 500°C-ზე მაღალ ტემპერატურაზე მცირეხნოვანი გაცხელებით.
მიუხედავად იმისა, რომ ბიონახშირი უკვე იწარმოება, მას ადაპტაცია სჭირდება: WUR-ის მეცნიერებმა შეიმუშავეს ფორმულირების მოდელები მტვრისა და ტოქსიკურობის თავიდან ასაცილებლად, ასევე საჭირო სასუქების ოპტიმიზაციისთვის.
თუმცა, ბაზარი სიფრთხილით ეკიდება ბიონახშირს, მისი ფასის და უსაფრთხოების გამო.
ამასობაში, კიდევ ერთი ალტერნატივა – კომპოსტირებული ხის ბოჭკო – წარმატებით ვითარდება და უკვე ფართოდ არის აღიარებული ბაზარზე.
WUR აგრძელებს ტესტირებას და აღნიშნავს, რომ ტორფის სრული ჩანაცვლებისთვის საჭიროა რამდენიმე გამძლე, ხელმისაწვდომი და მაღალი ხარისხის მასალის კომბინაცია.
