12 საინტერესო ფაქტი გარგარის შესახებ

გარგარი, საინტერესო

გარგარი (ლათ. Prúnus armeniáca) —ვარდისებრთა ოჯახის ხეხილოვანი მცენარეა. ხის სიმაღლე 15 მ აღწევს. ნაყოფი კურკიანია, ხორცოვანი ან მშრალი; აქვს ხავერდოვანი, იშვიათად გლუვი კანი. გარგარი შესანიშნავი, გემრიელი და ჯანსაღი ხილია. ის შეიცავს უამრავ ვიტამინს.

ახალი გარგარის რბილობი შეიცავს 4,7-დან 27%-მდე შაქარს (მწიფე ხილში ჭარბობს საქაროზა), მცირე რაოდენობით დექსტრინი, ინულინი და სახამებელი. ბოჭკოების შემცველობა – 0,8%, ორგანული მჟავები – 1,3%.

ნაყოფი ასევე შეიცავს ლიმონის, ვაშლის, ღვინის და ზოგიერთი სალიცილის მჟავას, კვერცეტინს, იზოკერციტრინს, ლიკოპენს, მთრიმლავ ნივთიერებებს (1%-მდე) და იოდის ნაერთებს. მინერალებს – კალიუმი, მაგნიუმი, ფოსფორი.

C ვიტამინი ცოტაა ახალ გარგარში (10 მგ%), არის ვიტამინები P, B1 და PP, მაგრამ ყველაზე მეტად კაროტინი (პროვიტამინი A) – 16 მგ-მდე.

საინტერესო ფაქტები გარგარის შესახებ

  1. ხალხმა ეს ხილი იცოდა სულ მცირე ჩვენს წელთაღრიცხვამდე IV ათასწლეულის დასაწყისიდან.
  2. ევროპის ზოგიერთ ქვეყანაში გარგარს „სომხური ვაშლის“ სახელით იცნობენ.
  3. თუ გარგარს თესლს მოაცილებთ და რბილობს გააშრეთ, გარგარის ჩირს – კურაგას მიიღებთ. ეს საინტერესოა, რადგან ის შეიცავს დაახლოებით ათჯერ მეტ კალორიას, ვიდრე ახალი ხილი.
  4. ევროპელებმა გარგარი პირველად მაშინ გაიცნეს, როცა ის ალექსანდრე მაკედონელის ჯარმა ჩაიტანა მისი ერთ-ერთი სამხედრო კამპანიიდან.
  5. კლიმატი, რომელშიც ეს ხილი იზრდება, პირდაპირ გავლენას ახდენს მათ წვნიანსა და სიტკბოზე. რაც უფრო თბილია და რაც უფრო მეტი მზეა, მით უფრო გემრიელია გარგარი.
  6. გარგარი იტანს ყინვებს -45 გრადუსამდე. ესეთ გარემოში მოყვანილი გარგარი წმინდა თეორიულად, შეგიძლიათ მიირთვათ კიდეც, მაგრამ არავის უნდა, რადგან პატარაა და ძალიან მჟავე.
  7. თურქეთი მსოფლიოში პირველ ადგილს იკავებს გარგარის სამრეწველო წარმოებაში მოყვანაში.
  8. გარგარის უახლოესი ნათესავი არის ქლიავი.
  9. გარგარის კურკი გემო ნუშის მსგავსია. ზოგჯერ მათ მარციპანის დასამზადებლადაც კი იყენებენ, რადგან იაფია.
  10. გარგარი ერთ-ერთია იმ რამდენიმე ხილიდან, რომელიც გაშრობისას პრაქტიკულად არ კარგავს თავის სასარგებლო და მკვებავ თვისებებს.
  11. დიეტოლოგები მათ კლასიფიცირებენ დიეტურ პროდუქტებად დაბალი კალორიული შემცველობის გამო.
  12. გარგარი კულტივირებულია ჩრდილოეთ ინდოეთში, ირანში, ჩინეთში, ჩრდილოეთ და სამხრეთ აფრიკაში, ჩრდილოეთ ამერიკაში, ავსტრალიაში, შუა აზიაში, ამიერკავკასიაში. საქართველოში უმთავრესად გავრცელებულია კახეთსა და ქართლში.

იხილეთ აგრეთვე: გარგარი – დარგვა, გასხვლა, მოვლა, ჯიშები

თქვენი რეკლამა